De 45-jarige Roel Janssen (bekend van het wielrennen) heeft diabetes type 1, maar dat neemt niet weg dat hij zijn sportieve ambities heeft laten varen. Het jaar 2014 stond voor hem in het teken van de Franse cyclosportief La Marmotte. De uitdagende tocht die je in 174 km brengt over vier cols, waarvan drie van de buitencategorie, met 5000 hoogtemeters. Voor een ‘gezonde’ rijder al een hele prestatie, laat staan voor iemand met diabetes type 1. Wij vroegen Roel hoe hij rekening houdt met zijn voeding om maximaal te kunnen presteren.
Wat is Diabetes type 1?
De wielrenner van Cyclingteam Duursport.nl en ambassadeur van de Bas van de Goor Foundation legt eerst uit wat diabetes type 1 inhoudt. ”Het is een auto-immuunziekte, waarbij je lichaam zelf geen insuline meer aanmaakt. Insuline brengt de glucose uit je voeding (de brandstof voor de mens) naar de cellen in heel je lichaam en opent de deuren van de cellen.” Met diabetes moet Roel deze situatie zelf nabootsen. Echter moet hij zelf de koolhydraten berekenen en daar precies genoeg insuline tegenover zetten om die glucose naar de cellen te brengen. Roel: “Deze aansturing doe je met een spuit of met een pomp. Nagenoeg alles heeft invloed op de gevoeligheid voor insuline. Bijvoorbeeld in geval van warmte, ziekte, stress, alcohol, hoogte (in de bergen) en sporten. Met al deze punten te samen ben je voortdurend bezig om jezelf in balans te houden. Als je teveel insuline in je lijf hebt, heb je te weinig energie en kan je een hypo krijgen. Als je te weinig insuline in je lijf hebt, kan je een hyper krijgen. Het wielrennen is voor mij een heerlijke, constante en uitdagende sport. Maar het zorgt er bijvoorbeeld ook voor dat ik wel 30 % minder insuline nodig heb, vergeleken met een niet-sporter.“
Reactie op de foto van Roel Janssen: ”Echt heel strak! Foto maar ook die renner 😉 Die klim was vlak onder de top van de Galibier. Daar ging ik heel erg diep! De afdalingsfoto is de afdaling van de Galibier. Een half uur afdalen. 86 km/p/u aangetikt. Ook heel gaaf!”
Balans in voeding
De hele dag is Roel bewust bezig met zijn voeding voor de juiste balans in combinatie met insuline. Regelmatig en gezond eten helpt deze balans te optimaliseren. Voornamelijk tijdens het sporten is het belangrijk om rekening te houden met de inname van langzame en snelle koolhydraten. In producten met o.a. veel vezels en zetmeel zitten vaker langzame koolhydraten, waarbij ongezondere voeding veelal snelle koolhydraten bevat. Om wielrennen lang te kunnen volhouden, is het van belang dat Roel veel langzame koolhydraten gebruikt. Voor, tijdens en na de trainingen houd hij de volgende zaken aan:
- Meestal heb ik te maken met het ontbijt voor een training. Wat ik naast mijn diabetische aanpassingen (aanpassing van insuline, e.d.) doe, is vooral het verdubbelen van een normaal gesproken ontbijt, met langzame koolhydraten die pas gedurende de training aangesproken worden.
- Een half uur voor de training begin ik met het drinken van een bidon water.
- Tijdens de training neem ik één grote bidon water en één bidon sportdrank mee. De laatste voor de combinatie van koolhydraten en elektrolyten. Afhankelijk van de weersomstandigheden drink ik ongeveer één bidon per uur/anderhalf uur. Het blijft lastig dit consequent te doen. Ik blijf dat bewust doen en als ik denk aan drinken, dan drink ik. Daarnaast houd ik aan dat ik elk uur het aantal gram koolhydraten eet als mijn lichaamsgewicht. In mijn geval 70 gram koolhydraten per uur. Meestal varieer ik met bananen (langzame koolhydraten), ontbijtkoek en energierepen. Bij zware ritten gebruik ik veelal aanvullend ook energie gels (voor extra snelle energie) en electrolyten (ter ondersteuning tegen krampen).
- Na de training trakteer ik mezelf altijd op kwark of Turkse yoghurt, met honing en walnoten. In het begin van het seizoen en na intensieve intervaltrainingen drink ik een hersteldrank. Daarnaast is het belangrijk om snel (liefst binnen een half uur) koolhydraten te eten na de training.
Veel vezels
Gedurende intensieve trainingsperiodes stapelt Roel bewust koolhydraten. Daarbij kiest hij bewust voor volkoren producten of producten met veel vezels, omdat het vaak langzame koolhydraten zijn en natuurlijk gezond. “Ik ben een liefhebber van fruit, groenten en salades. Vlees, het liefst zo mals en mager mogelijk. Vis eet ik ook bewust minimaal een keer per week. Vanwege mijn diabetes en, als ‘klimgeit’, snoep of snack ik bijna nooit. Heel af en toe wat chocolade of nootjes, in combinatie met een wijntje vind ik heerlijk, maar wel met mate. Daarnaast kies ik tijdens de trainingen bewust voor sportvoeding, omdat sportvoeding mij diversiteit biedt op het gebied van snelle en langzame koolhydraten.” Wat kunnen wij leren van iemand met diabetes? “Als je met diabetes geconfronteerd wordt, word je jezelf bewust van alles wat je doet en wat je eet. Niets is vanzelfsprekend. Het maakt je bewust van hoe ingenieus ons menselijk lichaam zichzelf kan reguleren. Dat is fascinerend en daar moet je zuinig op zijn. Ik ben afgelopen jaar de prachtige uitdaging van Le Marmotte aangegaan en heb de tocht met een gouden medaille behaald. Een prachtige ervaring en bevestiging dat diabetes geen beperking hoeft te zijn om te sporten. Je kunt veel meer dan je denkt!
Artikel stond eerder in Fiets Sport Magazine – 01/2015